Op veel scholen leeft al heel lang de behoefte dat we elkaar meer gaan aanspreken, maar het lukt telkens niet om deze aanspreekcultuur met elkaar te creëren. Hoe dat komt? We richten ons teveel op een individugerichte benadering. Het wordt tijd om een collectieve invalshoek te nemen.
Aanspreken
Iemand aanspreken op gedrag wat je dwarszit, vinden we heel spannend en gaan we liever uit de weg. Als oplossing voor dit fenomeen, leren we mensen feedbackvaardigheden aan, zodat zij meer bekwaam het gesprek aan kunnen gaan. Mensen durven dan wel een keer hun nek uit te steken, maar daar verander je geen cultuur mee. Via deze route blijft aanspreken teveel een één op één aangelegenheid.
Fasen
Veel interessanter is wat er aan een situatie, waarin aanspreken nodig is, vooraf is gegaan. Er valt winst de behalen in de fasen ervoor. Deze fasen zijn grofweg in te delen in: bespreken, uitspreken, afspreken en aanspreken. Flauw gezegd wordt in veel overleggen ontzettend veel besproken, lang niet alles uitgesproken en weinig concreets afgesproken. En vervolgens willen we dat we elkaar gaan aanspreken.
Met bespreken kun je alle kanten op. Het hoeft geen opbrengst te hebben en het kent geen spelregels. Het is vrijblijvend ten aanzien van deelname en betrokkenheid van de deelnemers.
Bij uitspreken is het belangrijk dat alles wat gezegd moet worden ten aanzien van het onderwerp ook gezegd kan worden. Dat vraagt om zendtijd voor alle deelnemers. Daarnaast ga je op zoek naar andere (kritische) geluiden en invalshoeken.
Bij afspreken maak je op basis van voorgaande concrete afspraken en neem je heldere besluiten. Een taak is echt door iemand opgepakt en een besluit is voor iedereen helder.
Uitspreekcultuur
Door met elkaar bewust bovenstaande fasen te doorlopen, creëer je collectief een setting waar iedereen zich betrokken voelt op dit proces.
In een cultuur waar veel uitgesproken en helder afgesproken wordt, is aanspreken nauwelijks nodig. Zelfs wanneer iets niet is gedaan, kun je terugvallen op uitspreken. Uitspreken is neutraler en meer onderzoekend. Je communiceert meer je verwachtingen dan je emotie en naast het gedrag van de ander staat ook de taak of afspraak centraal. Daardoor voelt het minder snel als een persoonlijke aanval.
En uiteindelijk kun je iemand alsnog aanspreken door feedback te geven.
In Communiceren met impact ontdek je wat jouw alternatieven zijn in de interactie met anderen, zie https://learnovate.nl/academy/communiceren-met-impact/
Het verbeteren van een cultuur van uitspreken en afspreken vraagt om Procesgericht leidinggeven, zie https://learnovate.nl/academy/procesgericht-leidinggeven/
